Zuid-Afrika - part II: Niets is enkel zwart en wit.

En? Hoe was Zuid-Afrika?

Dat is de alomtegenwoordige eerste vraag nadat je van vakantie in het betreffende land terugkomt. De vraag lijkt eenvoudig genoeg, tenminste als je er niet te diep over nadenkt. Maar als je dan een (liefst zo geinspireerd mogelijk) antwoord gaat overwegen, besef je dat je eigenlijk niet eens weet hoe je de vraag "Hoe was ..." moet interpreteren. Wat voor een land was Zuid-Afrika? Wat was je ervaring in Zuid-Afrika? Wat heb je gezien, gedaan, beleefd in Zuid-Afrika? Hoe voelde je je in Zuid-Afrika? Oneindig veel verschillende vragen zijn er, met zo mogelijk nog meer uiteenlopende antwoorden. En hoe graag ik het ook zou doen, ik kan ze onmogelijk allemaal geven, die antwoorden, laat staan ze hier neerschrijven. Daarom beperk ik me hier tot een paar beelden, een paar zinnen, een paar indrukken.

Eerst en vooral: Zuid-Afrika is ánders dan ik me had voorgesteld. Vrij westers naar bepaalde maatstaven, voornamelijk door het toerisme op plaatsen die we nog ongerept hadden verwacht - maar de sfeer, de levensstijl, is compleet verschillend van wat we hier gewend zijn.

Weinig blanken zijn er, en massa's zwarten; bijna alle blanken rijk, heel veel zwarten arm. Veel van de blanken zijn verwend door hun rijkdom, uitgelaten, enigszins arrogant; op restaurant zie je nauwelijks het verschil tussen een groep Amerikaanse toeristen en een groep blanke Zuid-Afrikanen. In de zwarten was ik niet helemaal gerust. Want met die Apartheid enzo, je weet nooit wat voor wrevel die mensen nog koesteren jegens blanken. Dacht ik. Het tegendeel was waar. Op geen enkel moment heb ik me onveilig of ongewenst gevoeld, zelfs al liepen we soms als enige blanken op straat. Soms werd ik nagefloten door een grinnikende zwarte of gekleurde man, die het blijkbaar wel fijn vond een blank - pardon, groen blaadje te zien voorbijwandelen. Een straatarme zwarte dame van rond de vijftig paste eens een hele voormiddag lang op onze auto, zong daarna een kerstliedje voor ons, luidkeels, midden op straat, en liet ons niet gaan voor ze drie keer onze handen had geschud. Op weg naar de luchthaven veroorzaakten we bijna een ongeluk, omdat een bende zwarte tieners vanin de laadbak van een kramikkig bestelwagentje zo enthousiast naar ons zaten te wuiven dat ze bijna overboord vielen. En zo kan ik blijven doorgaan...

Ze zijn zo blij, zo spontaan, zo uitgelaten, die Zuid-Afrikaanse zwarten (en kleurlingen, want er is een verschil). Of dat gewoon een aspect van hun cultuur is, of iets dat samenhangt met het feit dat ze het niet te breed hebben en dus het beste van alles moeten maken, zal ik waarschijnlijk nooit weten. Maar het was een plezier om er even mee van te kunnen genieten.

(Wordt vervolgd.)


foto van één van de meer "luxueuze" buurten zoals je ze in de typische Townships vindt. De meeste andere huizen waren gewoon van golfplaat en hout gemaakt. Elektriciteit was er, maar water enkel in pompen buiten de huizen...